Chiều 26/2, đại diện của ca sĩ Nguyễn Trần Trung Quân cho biết khi đang biểu diễn ở Hải Phòng tối trước đó, giọng ca Tự tâm thấy mệt, người buốt lạnh nên nhờ ca sĩ khác hát thay vài bài. Lúc dặm lại lớp trang điểm khi ngồi nghỉ ở phòng chờ, Trung Quân bị tê chân, méo miệng.
Sau khi nhập viện cấp cứu, anh được bác sĩ chẩn đoán liệt dây thần kinh ngoại biên số 7. Hiện, ca sĩ điều trị chuyên sâu từ 10-15 ngày tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang Hà Nội, kết hợp trị liệu Tây y và Đông y để tránh biến chứng. Anh nói chuyện và ăn uống bình thường, nhân trung không lệch nhưng cười thì miệng méo sang bên phải.
Theo Cleveland Clinic, hiện tượng liệt mặt xảy ra khi dây thần kinh mặt (dây thần kinh số 7) bị tổn thương. Điều này dẫn đến tình trạng yếu, xệ và mất khả năng cử động của khuôn mặt ở một bên hoặc cả hai bên.
Tổn thương dây thần kinh mặt có thể xảy ra vì nhiều lý do, bao gồm nhiễm trùng, chấn thương hoặc đột quỵ. Nó cũng có thể xảy ra mà không rõ nguyên nhân, được gọi là liệt Bell. Người bệnh có thể liệt mặt hoàn toàn hoặc một phần và có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Nguyên nhân gây liệt mặt
Một số người sinh ra đã bị liệt dây thần kinh ngoại biên số 7. Ở những người không sinh ra bị liệt mặt, tình trạng này phát triển vì một trong hai lý do: Dây thần kinh mặt, nơi truyền tín hiệu từ não đến cơ mặt, bị tổn thương hoặc sưng tấy hoặc vùng não truyền tín hiệu đến cơ mặt sẽ bị tổn thương.
Liệt mặt thường xuất hiện đột ngột sau khi ngủ dậy. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, nhưng 75% trường hợp là cơ thể bị lạnh đột ngột. Đoạn dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá, vốn dĩ đã bị lạnh vì không có cơ che phủ dây thần kinh. Khi gặp gió lạnh đột ngột, không khí lạnh buốt từ bên ngoài khiến nó càng nhanh bị nhiễm lạnh thêm. Lúc này, mạch máu bị co thắt lại, dẫn đến thiếu máu nuôi dưỡng và sưởi ấm làm cho dây thần kinh bị phù nề, chèn ép và liệt.
Nguyên nhân liệt mặt cũng có thể bao gồm đột quỵ, nhiễm trùng tai giữa, nứt sọ, các bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng, có khối u ở đầu, cổ hoặc não hoặc u bao thần kinh mặt (một khối u phát triển chậm, thường không phải ung thư trên dây thần kinh thứ 7). Ngoài ra, tình trạng này có thể là hậu quả của bệnh Lyme, hội chứng Ramsay Hunt. hay hội chứng Guillain Barre.
Cách xử lý liệt mặt
Thông thường, các bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và xem xét bệnh sử. Sau đó, họ sẽ thực hiện kiểm tra thể chất và yêu cầu bệnh nhân cố gắng thực hiện nhiều cử động trên khuôn mặt, như mở và nhắm mắt lại, nhướn mày, mỉm cười hay cau mày.
Ngoài kiểm tra thể chất, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như MRI (chụp cộng hưởng từ), chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) và EMG (điện cơ).
Điều trị liệt mặt như thế nào?
Điều trị liệt mặt phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Nếu bạn bị liệt mặt do đột quỵ, các chuyên gia y tế sẽ tập trung vào điều trị đột quỵ. Nếu liệt mặt là do khối u, bác sĩ sẽ thảo luận về các phương án để loại bỏ khối u. Nếu nguyên nhân là do liệt Bell, bác sĩ có thể đề xuất các bài tập tăng cường sức mạnh cho khuôn mặt.
Phần lớn trường hợp liệt mặt ngoại biên áp dụng phương pháp trị liệu không dùng thuốc, gồm xoa bóp bấm huyệt, châm cứu và tập luyện vận động cơ mặt là sẽ phục hồi. Trong đó, xoa bóp bấm huyệt đóng vai trò kích thích từng điểm, từng nhóm cơ trên vùng đầu mặt cổ mà dây thần kinh số 7 chi phối để điều chỉnh vùng liệt. Tùy theo tình trạng từng bệnh nhân, thầy thuốc sẽ xác định chính xác nhóm cơ nào bị yếu, liệt và mức độ để có thủ thuật phù hợp.
Tuy nhiên, để phục hồi nhanh hơn, ngoài thời gian trị liệu tại bệnh viện, người bệnh cần tự luyện tập ở nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Ví dụ, tập nhắm hai mắt lại, mỉm cười, huýt sáo và thổi, ngậm chặt miệng, cười thấy răng và nhếch môi trên, nhăn trán và nhíu mày, hếch mũi, phát âm những âm dùng môi như b, p, u, i... giúp hoàn thiện nhóm cơ tối ưu nhất.
Làm thế nào để giảm nguy cơ bị liệt mặt?
Trong nhiều trường hợp, bạn không thể ngăn chặn các tình trạng hoặc tình huống có thể dẫn đến liệt mặt - đặc biệt trong trường hợp chấn thương. Và trong những trường hợp như liệt Bell, các triệu chứng thường xảy ra mà không có dấu hiệu báo trước.
Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện các bước để giảm nguy cơ đột quỵ, điều này sẽ làm giảm nguy cơ bị liệt mặt liên quan đến đột quỵ, bằng cách giữ cholesterol và huyết áp trong tầm kiểm soát, điều trị và quản lý các tình trạng sức khỏe như bệnh tiểu đường và bệnh tim, hạn chế uống đồ uống có cồn, tập thể dục đều đặn, ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt và trái cây và rau quả tươi hay duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Bệnh liệt mặt ngoại biên có thể gặp ở mọi lứa tuổi, giới tính. Do đó, bác sĩ khuyến cáo để phòng bệnh, không nên để phả gió và hơi lạnh trực tiếp vào vùng đầu mặt cổ gáy. Nâng cao sức đề kháng bằng các thực phẩm tăng cường đề kháng, phòng ngừa cảm cúm, các bệnh tai mũi họng và các loại virus gây bệnh.
Đồng thời, khi thấy các dấu hiệu liệt mặt, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Nếu không điều trị hoặc tự điều trị sai cách, bệnh có thể tái phát nhiều lần, hoặc chuyển sang liệt cứng, ảnh hưởng về mặt cảm xúc, thẩm mỹ như mặt mất cân đối, miệng méo, mắt nhắm không kín, co giật nửa mặt, viêm loét giác mạc...
