Vì sao tháng 2 chỉ có 28 ngày mà không cắt lấy ngày thứ 31 của vài tháng khác bù đắp vào cho cân đối?
Trong Dương lịch, tháng 2 chỉ có 28 ngày, năm nhuận thì có 29 ngày. Mọi người quen nói rằng một tháng có 30 ngày, nhưng thực chất chỉ 4 tháng có số ngày tròn như vậy; chiếm tỷ lệ cao nhất là những tháng có 31 ngày (7 tháng trong một năm).
Nhiều người thắc mắc, tại sao các nhà làm lịch lại để cho số ngày trong tháng trồi sụt như vậy, sao không lấy bớt 2 ngày của 2 tháng có 31 ngày nào đó, bù vào cho tháng 2 để tròn 30 ngày. Làm như vậy thì tháng 2 không quá chênh lệch với các tháng khác.
Trả lời Báo VTC News, nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Năm (VACA) cho biết, số ngày của tháng 2 như hiện nay được xác định theo cách tính lịch của người La Mã cổ đại.
Dương lịch mà mọi người dùng ngày nay, gọi chính xác là lịch Gregory, do Giáo Hoàng Gregory XIII đưa vào sử dụng từ năm 1582. Lịch này trên thực tế là bản hiệu chỉnh của lịch Julius, do Hoàng đế Julius Caesar ban hành và sử dụng từ năm 45 trước Công nguyên.
Trước thời điểm lịch Julius được sử dụng, với người La Mã, tháng đầu tiên của năm là tháng 3 và kết thúc là tháng 12. Thời gian tương ứng với tháng 1 và tháng 2 quá lạnh giá, không có ích lợi gì cho nông nghiệp cũng như những cuộc chinh phạt. Vì vậy, họ cho rằng không cần đặt tên hay đưa khoảng thời gian đó vào lịch.
Người La Mã không thấy có vấn đề gì khi năm mới bắt đầu từ tháng 3, vì họ không đánh số thứ tự các tháng như người Việt mà đặt tên riêng cho từng tháng. Chẳng hạn, tháng 9 có tên Semtember, có nguồn gốc từ "Septem" có nghĩa là “thứ bảy” (với họ, đây là tháng thứ 7 trong năm). Tháng 10 - October, xuất phát từ tiếng Latin "Octo", nghĩa là “thứ 8”. Tháng 11 - November có gốc gác từ "Novem" theo tiếng Latin là "thứ 9". Tháng 12 -December là tháng decem (thứ 10) của người La Mã xưa.
Khi Julius Caesar thiết lập lại lịch để phù hợp với chu kỳ biểu kiến của Mặt trời mà các nhà thiên văn cổ quan sát được. Ông đưa thêm 2 tháng vào giữa tháng 12 và tháng 3, đồng thời đặt tên tháng 7 theo tên của mình là Julius (trước đó tháng 7 tên là Quintilis, nghĩa là tháng thứ 5). Ngày nay, tháng 7 vẫn mang tên này ở dạng biến thể trong các ngôn ngữ châu Âu (tiếng Anh: July, tiếng Pháp: Juillet...).
Vào thời đó, tháng 1 có 31 ngày, còn tháng 2 có 29 ngày (30 ngày đối với năm nhuận). Hai tháng này được đưa vào sau nên cần phải khớp với chu kỳ biểu kiến của Mặt trời. Tháng 1 cần có 31 ngày, và một năm đủ 365 ngày, do đó tháng 2 chỉ còn 29 ngày.
Người kế nhiệm Julius Caesar là Hoàng đế Augustus muốn lấy tên mình đặt cho tháng tiếp theo của tháng 7 (Julius). Tháng 8 được đổi tên từ Sextilis (tháng thứ 6) thành Augustus (trong tiếng Anh hiện nay, tháng 8 là August).
Lúc đó tháng 7 có 31 ngày mà tháng 8 lại chỉ có 30 ngày, Hoàng đế Augustus không hài lòng với việc thua kém người tiền nhiệm Julius Caesar. Tuy nhiên, vì số ngày trong năm không thể thay đổi nên ông quyết định cắt thêm một ngày của tháng 2 để đưa sang tháng 8, khiến cho tháng 2 chỉ có 28 ngày đối với năm thông thường và 29 ngày trong năm nhuận.
Câu chuyện trên không những lý giải tại sao tháng 2 chỉ có 28 ngày mà còn giúp chúng ta hiểu được tại sao các tháng 30 và 31 ngày luôn xen kẽ đều đặn, nhưng riêng tháng 7 và tháng 8 lại liên tiếp có 31 ngày.
Theo Hoàng Hà/VTC News
